1. Jak zorganizować muzykę na liturgii Mszy św. z sakramentem małżeństwa?
Muzyka liturgiczna jest nieodłącznym elementem każdej celebracji. Abp Hoser powiedział: Liturgia bez śpiewu, [...] bez muzyki sakralnej jest bardzo biedna, jest bardzo okrojona, niewystarczająca. Muzyka sakralna dodaje blasku liturgii, a my sami uczestniczymy w liturgii na różne sposoby: najpierw słuchamy, później mówimy, w końcu śpiewamy. Ale są też chwile, kiedy musimy w trakcie liturgii milczeć. Dopiero to tworzy tkankę liturgii, która to liturgia nabiera blasku.
Dlatego każda celebracja domaga się muzyki na odpowiednim i godnym poziomie. Jako odpowiedzialny za ten aspekt wszystkich celebracji i uroczystości w parafii, chciałbym jak najlepiej dobrać utwory do wykonania podczas Mszy św. z sakramentem małżeństwa. Zachęcam do kontaktu mailowego, telefonicznego (nr telefonu dostępny w zakrystii oraz kancelarii parafialnej) lub osobistego w celu wyboru odpowiednich śpiewów. Narzeczeni mogą przygotować własne propozycje, które wspólnie rozpatrzymy w świetle przepisów liturgicznych oraz możliwości wykonawczych. Proszę, aby kontaktować się przynajmniej dwa tygodnie przed ślubem. Propozycje przedstawione po tym terminie mogą nie być brane pod uwagę.
W razie jakichkolwiek pytań lub wątpliwości pozostaję do dyspozycji i zachęcam do kontaktu.
Krzysztof Łukaszewicz
2. Ile utworów można wykonać podczas Mszy św. z sakramentem małżeństwa?
W trakcie Mszy św. z sakramentem małżeństwa, poza utworami ściśle powiązanymi z obrzędami (części stałe - Kyrie, Gloria Sanctus, Agnus Dei, psalm, aklamacja, hymn do Ducha Świętego), można wykonać 7 utworów:
- przed liturgią
- na wejście
- na przygotowanie darów
- na procesję komunijną
- na uwielbienie
- na rozesłanie
- po liturgii (np. podczas wyjścia nowożeńców)
3. Czym należy się kierować wybierając utwory na poszczególne części Mszy św. ślubnej?
Śpiewy i utwory instrumentalne wykonywane podczas Mszy św. podlegają pewnym przepisom i regułom. Najważniejsze z nich znajdują się tutaj.
W czasie celebracji liturgii sakramentu małżeństwa należy pilnie wystrzegać się, by pod pozorem podnoszenia okazałości nie wprowadzać do obrzędów czegoś niezgodnego z kultem. Trzeba zachować odpowiednią równowagę pomiędzy śpiewem ludu a muzyką instrumentalną, śpiewem solowym lub chóralnym, tak aby wierni nie byli wyłączeni z czynnego uczestnictwa w śpiewie. Dobór repertuaru wokalnego i instrumentalnego musi odpowiadać charakterowi świętych czynności. Nie wolno odtwarzać muzyki za pomocą urządzeń elektronicznych.
Ponadto muzyka podczas poszczególnych części Eucharystii, w myśl przepisów liturgicznych, ma swoją funkcję.
muzyka przed liturgią
-
jeśli jest wykonywana, może przygotować obecnych w kościele do przeżywania liturgii
-
warto pamiętać, że cały czas znajdujemy się w świątyni, więc muzyka wykonywana w tym miejscu powinna to odzwierciedlać
śpiew na wejście
-
rozpoczyna celebrację, umacnia jedność zgromadzonych, wprowadza ich umysły w przeżywanie misterium okresu liturgicznego lub święta oraz towarzyszy procesji kapłana i usługujących
-
rozpoczyna się w momencie rozpoczęcia procesji wejścia, czyli po dźwięku dzwonka oznajmiającego wyruszenie procesji
śpiew na przygotowanie darów
-
towarzyszy procesji i przygotowaniu darów
-
powinien mówić o miłości lub/oraz przygotowaniu i gotowości do ofiary z samego siebie Bogu
-
może być wykonana muzyka wokalno-instrumentalna lub instrumentalna
śpiew na procesję komunijną
-
towarzyszy przyjmowaniu Komunii przez całe zgromadzenie
-
wykonuje się antyfonę lub inny śpiew zatwierdzony przez władzę kościelną
-
śpiew ten powinien mówić o Chrystusie jako pokarmie, można wykorzystać także śpiewy adoracyjne
-
podczas procesji komunijnej, po śpiewie, może być wykonywana muzyka instrumentalna lub wokalno-instrumentalna
-
nielogiczne jest wykonywanie pieśni i utworów poświęconych NMP
śpiew na uwielbienie
-
akt uwielbienia Boga po przyjęciu Komunii Świętej
-
powinien być skierowany przede wszystkim do Boga Ojca
-
można wykonać psalm, inną pieśń pochwalną lub hymn
-
dopuszczalna jest również muzyka instrumentalna lub odpowiedni utwór wykonywany przez zespół śpiewaczy
-
nielogiczne jest wykonywanie pieśni i utworów poświęconych NMP
śpiew na rozesłanie
-
po rozesłaniu, zwłaszcza gdy odbywa się uroczyste wyjście celebransa z asystą, należy wykonać śpiew, aby każdy wrócił do swoich dobrych czynów, wielbiąc i błogosławiąc Boga
-
zachęca się ponadto do wykonywania w tym czasie odpowiedniej muzyki instrumentalnej lub wokalno-instrumentalnej
-
zwyczajowo wykonuje się w tym miejscu pieśń lub utwór do NMP, a nowożeńcy trwają na modlitwie przed ołtarzem lub w kaplicy MB
muzyka po liturgii
-
towarzyszy wyjściu nowożeńców z kościoła
-
najczęściej jest to utwór organowy, zazwyczaj Marsz weselny ze "Snu nocy letniej" (F. Mendelssohn-Bartholdy)
4. Jakie instrumenty mogą być użyte podczas celebracji oraz przed lub po?
W liturgii głos ludzki ma pierwszeństwo przed wszelkimi instrumentami. Akompaniament na organach i innych instrumentach ma ułatwiać Ludowi Bożemu udział w świętych obrzędach, przyczyniać się do głębszego zjednoczenia wiernych, podtrzymywać ich śpiew, ale nigdy go nie zagłuszać. Zawsze pełni funkcję służebną wobec słowa.
-
zgodnie z tradycją Kościoła łacińskiego, organy piszczałkowe są podstawowym instrumentem używanym podczas liturgii, których brzmienie potęguje wzniosłość kościelnych obrzędów, a umysły wiernych porywa ku Bogu i rzeczywistości nadziemskiej
-
w liturgii mogą rozbrzmiewać również inne instrumenty, ale warto pamiętać, że nie każdy instrument odpowiada godności świątyni i jest w jednakowym stopniu zdatny do wzmacniania ducha modlitwy
-
zawsze decydujące znaczenie ma sposób wykorzystania instrumentu oraz wysoka wartość artystyczna wykonania
-
wykorzystanie różnych instrumentów poza liturgią jest możliwe z uwzględnieniem sakralnego charakteru świątyni; na pierwszym miejscu trzeba stawiać sztukę muzyczną jako środek oddawania czci Bogu
Zachęcam do zapoznania się z utworami, które można wykonać z instrumentem solowym (np. skrzypcami) podczas liturgii. Są to m. in. Ave Maria (F. Schubert), Ave Maria (J. S. Bach - Ch. M. Gounod), Panis Angelicus (C. Frank), Ave verum (W. A. Mozart).
Udział zewnętrznych zespołów (śpiewaczych lub/i instrumentalnych), solistów, organistów i muzyków we Mszy św. z sakramentem małżeństwa jest możliwy wyłącznie po wcześniejszym uzgodnieniu.